Optiğin Babası: İbn-i Heysem

965 yılında Bağdat'ta doğan İbn-i Heysem, özellikle optik alanında yaptığı çalışmalarla ön plana çıkmış bir bilim adamıdır.

Basra ve Bağdat'ta öğrenim gördükten sonra yaptığı çalışmalar neticesinde birtakım büyük başarılar elde etmiştir.

İbn-i Heysem

Fatimi Devleti hükümdarı El-Hakim tarafından yapılan daveti geri çevirmeyerek Mısır'a gitmiş ancak  Nil nehri ile alakalı olarak planladığı çalışmaların dönemin şartlarında gerçekleştirilemeyeceğini anlayınca, hükümdarın kendisine karşı tutumunun değişmesinden çekindiği için, af dileyerek Mısır'ı terk etti.

Mısır'dan ayrılmasından sonra bilimsel çalışmalarındaki altın çağını yaşadı.

Aristo ve Batlamyus gibi bilginlerin eserlerindeki hataları belirtti ve Arapçaya tercüme etti.

Devrinde, bilimin birçok alanında saygın bir otorite olarak kabul görmüştü.

Astronomi, matematik, geometri ve fizik gibi çeşitli dallarda çalışmalarda bulunan İbn-i Heysem, özellikle ise optik alanındaki yaptığı çalışmalarıyla adından günümüzde dahi söz ettirmektedir.

Görme olayının gerçekleşmesi optik
sayesinde açıklanmıştır

Örneğin gözden çıkan ışınlar sayesinde görme olayının gerçekleştiğini savunan göz ışın kuramı, İbn-i Heysem tarafından yerle bir edilmiştir.

Göz yanılsamaları ve serap olayı ile ilgili de çeşitli açıklamalarda da bulunan İbn-i Heysem, gözün yapısıyla da ilgilenmiştir.

Kitab el-Menazır (Optik Kitabı) isimli eserine, gözün anatomisi ve fizyolojisini açıklayarak başlamıştır.

Kitab el-Menazır'dan bir sayfa

Beyinden çıkan optik sinirlerden kornea ve göz merceğine kadar, gözde bulunan veya görme olayında rol oynayan  pek çok yapıyı ve görevlerini tespit ederek görüntülerini kitabına ustaca aktarmıştır.

Aynalar ve merceklerle alakalı da çeşitli çalışmalar yapmıştır.

İbn-i Rüşd'den Takiyüddin'e, Kepler'den Descartes'e kadar, kendisinden sonra gelen birçok bilim adamını da çalışmalarıyla etkilemeyi başaran İbn-i Heysem, 1038 (?) yılında 73 yaşındayken Kahire'de hayatını kaybetmiştir.